مشخصات : پوزه پهن و كوتاه ، سر و گردن كاملا مشخص ، سر كمي باريك و مثلثي شكل ، پولكها تيغه دار ،مردمك چشم عمودي ، سوراخ بيني درون دو يا سه پولك ، گاهي داراي پولك باريك فوق چشمي ، بيني متصل به پولك رسترال ، بين چشم و لب بالا 1 تا 3 پولك ،در فاصله بين دو چشم 9 تا 14 پولك ، دور چشم 14 تا 21 پولك ، لب بالا 10 تا 12 پولك و لب پائين 10 تا 13 پولك ، پولكهاي سطح پشتي تيغه دار و بطور مورب و در سطح جانبي باريكتر و امتداد آن به سمت پائين و در 27 تا 39 رديف ، پولكهاي سطح شكمي 164 تا 186 عدد ، پولكهاي سطح زيرين دم در يك رديف (منفرد) و از 28 تا 38 عدد ، پولك مخرجي منفرد . رنگ بدن خاكستري نقره اي ، شني ، زرد ،قهوه اي خاكستري متمايل به آجري ، در سطح جانبي داراي خط سفيد زيگزاك همراه با لكههاي سفيد با كنارههاي تيره متمايل به سياه ، در ناحيه خلفي سر داراي دو لك يا خط سفيد صليبي شكل ، سطح شكمي روشن يا سفيد گاهي با خالهاي كوچك قهوه اي روشن يا تيره يا سياه . حداكثر طول 98 سانتيمتر ، دم 7 سانتيمتر . تغذيه از حشرات ،عقربها ، رتيلها، موشها ،مارمولكها ، پرندگان كوچك . زاد و ولد : تا 23 نوزاد در فصل بهار . حركت مار جانبي است و از پهلو به صورت حلقه حلقه حركت مي كند . زيستگاه : مناطق شني ، صخره اي ، خاك رسي ،بوته زارها ، زير تخته سنگها ، معمولاً از مناطق باطلاقي و جنگلي دوري مي كنند. انتشار جغرافيايي : هندوستان ، پاكستان ، ايران ، افغانستان ، عراق ، شمال آفريقا و از جنوب تا مناطق شمالي كنيا ، اوگاندا ، غنا ،كامرون ، كشورهاي متحده امارات ، عربستان ، عمان . پراكندگي : استانهاي سمنان ، خراسان ، سيستان و بلوچستان ، فارس ،كرمان ، هرمزگان ، خوزستان ]فقط يك نمونه از مازندران (گنبد طاوس) صيد شده و احتمالاً نمونه اي ولگرد و غير بومي است[ – يزد – بوشهر – ايلام.
نام علمی : Vipera lebetina obtusa
نام انگلیسی:
نام فارسی: گرزه مار
(افعي گل گز ، افعي خاتوني ، افعي داوودي ، افعي سياه ، افعي سليماني ) مشخصات : گردن كاملا مشخص ، سر مثلثي شكل با پولكهاي ريز ، مردمك چشم عمودي ، پوزه گرد و پولك رسترال متصل به دو يا سه عدد پولك ، بين فاصله دو چشم 8 تا 12 پولك ،دور چشم 13 تا 19 پولك ، بين چشم و لب بالا 2 يا 3 پولك ، سطح پشتي تيغه دار و در 23 يا 25 يا 27 رديف و سطح زيرين دم 32 تا 54 عدد ، پولك مخرجي منفرد . رنگ بدن متفاوت و بيشتر به رنگ خاكستري روشن يا تيره يا نقره اي متمايل به سياه ، ساده و يكنواخت يا با خالهاي متفاوت ، خالها گاهي به شكل دايرههاي ناقص يا كامل متمايل به قرمز آجري يا زرد زيتوني همراه با خالهاي كوچك تيره ،داراي خط پهن قهوه اي تيره در دو طرف گردن و به سمت قسمت خلفي چشم ممتد ، سطح پشتي بعضي نمونهها به رنگ قهوه اي روشن يا خاكستري با خطوط قهوه اي تيره و لكههاي قرمز آجري ، امتداد اين نقوش از ناحيه گردن تا انتهاي دم ، سطح شكمي سفيد يا زرد روشن و گاهي با خالهاي سياه و سفيد . حداكثر طول 168 سانتيمتر ، دم 20 سانتيمتر . تغذيه از مارمولكها ،موشها ، گنجشكها و تخم پرندگان . زاد و ولد : تا 35 تخم در تابستان و اغلب تخمها حاوي نوزاد است . زيستگاه : كوهستانها ، لاي سنگها و بوتهها ، تپه ماهورها ، علفزارها . انتشار جغرافيايي :قبرس ، جزاير درياي مديترانه ، شمال آفريقا ، خاورميانه ، كشمير ، افغانستان ، بلوچستان ، زير گونه (Obtusa) ابتوزا از ناحيه قفقاز تا لبنان ، شوروي سابق (داغستان ، مناطق مجاور قفقاز) تركيه ، عراق ، ايران ، پاكستان و شمال هند انتشار دارد . پراكندگي : استانهاي آذربايجان شرقي و غربي ، اردبيل ، زنجان ، مركزي ، تهران ، كردستان ، همدان ، لرستان ، كرمانشاهان ، خوزستان ، اصفهان ، فارس ،گيلان ، مازندران ، گلستان ، خراسان ، سمنان ، قزوين ، قم .
منبع کویر های ایران
+ نوشته شده در ۱۳۸۷/۱۱/۲۳ ساعت 10:25 توسط راميار
|