کردها و اسد جنگ توازن قوا
از ابتدای آغاز اعتراضات در سوریه کردها سعی کردند بدون درگیری با بشار اسد نقشی بی طرف بازی کنند و سیاست نه با اسد نه با اپوزسیون را در پیش گرفتند . از این رو توانستند بخشی از کردستان سوریه که شامل شهرهایی همچون قامشلو ، کوبانی و عفرین بود را بدون خون ریزی از دولت اسد بازپس بگیرند منتهی در این توافق به نیروهای ارتش اجازه دادند در بخشی از شهر به عنوان پایگاه نظامی حضور داشته باشند .
در این چند سال درگیری های جسته گریخته ای بین نیروهای اسد و کردها به وجود آمد که بیشتر جنبه ی محک زدن و هشدار داشت . اما چند روز پیش رسما نیروهای بشار اسد و همپیمانانش با هواپیماهای جنگی خود به منطقه ی حسکه در جنوب قامشلو حمله کردند و درگیری های سختی بین کردها و ارتش سوریه رخ داد.
اما موقعیت کردها در سوریه در چه جایگاهی قرار دارد؟
کردها پس از موفقیتشان در کوبانی توانستند مجامع بین المللی و افکار عمومی را با خود همراه کنند این نیروها به عنوان تنها شریک قابل اعتماد غرب در سوریه ایفای نقش میکنند اما در میانه های راه که بحث بر سر توافق ژنو داغ شد کردها کنار گذاشته شدند و نمایندگان امریکا سعی کردند به عنوان نماینده ی کردها در این گفتگو ها حاضر شوند . کردها پس از ژنو 3 احساس کردند به لحاظ رسانه ای و لجستیکی در انزوا قرار گرفته اند از این رو پیشنهاد های خود را مبنی بر پیشروی به سمت منبیج و الرقه به امریکایی ها دادند و با تغییر سیاست راهبردی آنها و تشکیل نیروهای دموکراتیک سوریه ائتلاف غرب را راضی به حمایت از انان در نبرد منبیج کرد .
نبرد منبیج که بیش از 70 روز زمان برد موقعیت استراتزیک داعش را بسیار تضعیف کرد این شهر شاهراه لجستیکی داعش به حساب می آمد . در حال حاضر ارتش سوریه و شرکای منطقه ای آن از قدرت گیری بیش از این کردها نگران هستند . وجود کردها برای آنان در حدی مفید است که بتوانند نقشی بازدارنده در مقابل گروه های جهادی و ترکیه داشته باشند . برای سوریه ، روسیه و ایران کردهای سوریه می بایست نه آنچنان ضعیف باشند که توان بازدارندگی نداشته باشند و نه آنچنان قوی شوند که مسیر سوریه را از محوریت اسد خارج کنند .
باز پس گیری منبیج موقعیت کردها را از حد تعادل خارج کرد و کفه را به نفع کردها سنگین کرد از این رو کشورهای ترکیه ، ایران ف سوریه و روسیه منافعشان را در تضعیف و یا دست کم متوقف کردن فرایند قدرت گیری کردها می بینند و برای همین منظور بارها دیدارهای مشترکی داشته اند .
اما جالب توجه اینکه منافع این کشور ها در قبال کردها متفاوت است و راهبرد و سیاست هرکدام کاملا متفاوت از همدیگر است . ترکیه خواهان تضعیف کامل کردها و حتی انزوای انها در صحنه ی سیاسی سوریه است اما در حال حاضر اسد و ایران و روسیه چنین نمی خواهند و به متوقف کردن کردها رضایت دارند .
از این رو من گمان نمی کنم ترکیه و سوریه بر سر کردها کاملا هم نظر باشند اما تنها چیزی که مشخص است کردها بیش از این نباید پیش روی کنند .
به نظر می رسد ترکیه بر سر جرابلس و راعی با داعش مذاکره میکند که این شهر ها را به ارتش آزاد بسپارد و در عین حال ارتش سوریه با بازکردن جبهه ی جنگ در حسکه مانع از پیش روی کردها به سوی شهر دیگری شود . جنگی که در حال حاضر در حسکه بین ارتش سوریه و کردها در گرفته است به نظر یک جنگ تاخیری است تا اینکه نتیجه ی مذاکرات داعش ، ارتش آزاد و ترکیه چه خواهد شد و خود ارتش سوریه نیز چشم در شهر الباب دوخته است تا بتواند همزمان با کردها خود را به این ناحیه برساند.
کردها چشم به سه شهر مهم دوخته اند 1- جرابلوس 2- قباسین 3- راعی با تصرف این سه شهر عملا کردها فدراسیون شمال سوریه را تکمیل خواهند کرد و سرنوشت سوریه و آینده ی این کشور را به تمام بازیگران منطقه دیکته میکنند و این امر مانع از قدرت چانه زنی تمامی بازیگران مذاکرات صلح ژنو می شود .
با این حال باید منتظر واکنش امریکا باشیم که آیا اقدامی عملی در سرکوب ارتش سوریه در جنوب حسکه خواهد داشت یا خیر و آیا داعش می پذیرد موقعیت استراتژیک خود را به نفع منافع ترکیه و ارتش آزاد رها کند ؟
چیزی که مشخص است ارتش آزاد توان شکست دادن داعش را ندارد اما خبرهایی که از راعی و جرابلوس به گوش می رسد نشان از مذاکرات فشرده ی یک توافق صفر یا صد است. با اینکه از دست دادن این دو شهر توسط داعش ضربه ی مهلکی به بدنه ی این سازمان است اما مشخص نیست داعش اگر چنین اقدامی بکند در قبالش چه دستاوردهایی از ترکیه عایدش می شود .
نکته ی حائز اهمیت اینکه کردها به سهولت نمی توانند با ارتش ازاد بجنگند چراکه ائتلاف به رهبری امریکا تمایلی به از بین رفتن ارتش ازاد ندارد و برای کردها باز پس گیری شهرهایی که در دست ارتش آزاد است به مراتب سخت تر از داعش می باشد .
پیش تر شهر مارع که در دست ارتش آزاد بود توسط کردها آزاد شده است اما سابقه ی درگیری های اعزاز این واقعیت را به نمایش گذاشت که غیر از کردها در حال حاضر تمایلی به تضعیف ارتش ازاد در بازیگران منطقه ای وجود ندارد . حتی اسد نیز دیگر تمایلی به قدرت گیری کردها در برابر حتی ارتش آزاد ندارد .