کوهستان

امروز با اینکه یه مقدار دیر آماده شدیم اما روز خوبی بود . به همراه آقایان مسعود شریفی ، آزاد خادم و هادی کریمیان به طرف گردنه خان در جاده سقز – بانه به راه افتادیم و پس از تونل در جاده ی فرعی که به ارتفاعات این منطقه راه پیدا میکند رفتیم .

هوای بر خلاف انتظار من برفی بود در صورتی که 2 کیلومتر آن طرف تر هوا صاف و آفتابی بود شاید خیلی جالب باشه که فقط اون نقطه همیشه برفی ست و یک جای بسیار مناسب برای اسکی کردن و احداث پیست اسکی .

به هر حال پس از پارک کردن ماشین ها  لباسهامون رو عوض کردیم و آماده فرود شدیم . در کل روز خوبی بود لحضه های کمدی و خاطره انگیزی هم رخ داد که حوصله ای برای بازگو کردن نیست !

در این طبیعت وحشی و صخره ها و سنگ هایی که در انتهای مسیر سر بیرون آورده بودند منجر به حادثه ی کوچکی شد که باعث مصدومیت من شد و زانویم یه مقدار آسیب دید . الان هم زانو هام در د میکنه اما فکر نمیکنم این درد دوامی داشته باشه .

اما نگرانی من از صعود این هفته هستش که امیدوارم بتونم برسم البته 95 درصد می رسم و میتونم به صعود کوه شاهو بلند ترین قله ی استان کرمانشاه برم و از دیدن مناظر زیبای هورامان تخت لذت کافی را ببرم .

برای اطلاع شما این مطلب را که در مورد هورامان کردستان هستش براتون میزارم ...

                  اورامانات                                     

           پایتخت رویا و بیداری            

در انتهای جاده آسفالته به جایی می رسی که پشت بام خانه ای،حیاط خانه ای دیگر است.اینجا "اورامان تخت" است.روستایی با قدمت چند صد ساله با فرهنگ و آدابی که یادگار دوران زرتشت است.سرزمین ایرانیان اصیل،مهمان نواز و مهربان.مردمی که بکر می زیند و عشیره ای. کوچ هنوز به سبک طبیعت در میان این مردم معنای خود را حفظ کرده؛ از پای کوه به دامنه و ارتفاعات بلندتر و برعکس.

گونه های متعدد جانوری در این منطقه مشاهده می شود و زیباترین آن سنجاب ایرانی است که در سکوت متین جنگل، با شیطنت هایش، شور کودکی را یادآور می شود.غار"قوری قلعه" در اورامان، شکل و ساختار دگرگون دارد و اغراق نیست اگر بگوییم: یکی از زیباترین غارهای جهان است.اورامان خاستگاه قومی است که هنوز به پوشش کردی  خود مقیدند.مردمان اصیل، نجیب و استوار که در مرز ایران از شرق با کرمانشاه،از غرب با عراق ، از شمال با کردستان همسایه اند و به ایرانی بودن خود می بالند. در اطراف اورامان کوه خضر، که به روایتی محل سکونت خضر پیامبر(ع) بوده است، دریچه های اندیشه را درباره این پیامبر بزرگ به تکاپو وا می دارد.

وقتی خسته از راه طولانی و شادمان از این همه زیبایی به شهر باز می گردی، با غذاهای محلی چون " خورش خلال بادام " یا انواع کباب های محلی، انرژی دوباره می گیری و از خفتن غافل می شوی که اینجا سرزمین بیداران سبز است.

اورامانت را " هزار ماسوله " نیز می نامند.این محل اصالت خود را حفظ کرده و در کنار طبیعت زیبای آن، مدنیت و شهر نشینی منطقه، زیبایی خاصی به هزار ماسوله داده است.

معنی اورامان یا" هورامان" از دو بخش اهورا و مان به معنی خانه، جایگاه و سرزمین تشکیل شده است. پس اورامان یعنی " سرزمین اهورایی هور " البته معنای دیگری هم دارد.

" اورامان لهون " بخش دیگر اورامان را تسکیل می دهد که از طریق مشرق و جنوب شرقی به سنندج کامیاران و از  شمال به اورامان تخت و مریوان و از طرف غرب به خاک عراق متصل است.

کوه زیبای " شاهو " که سراسر اورامان لهون را زیر چتر خود گرفته در سقط الراس کوه شاهو روستای تاریخی " تنگی ور " و پلنگان یا پالنگان قرار گرفته است که در گذشته حاکم نشین چند قوم کرد بوده و خاطرات تلخ و شیرین فراوانی را در سینه دارد. " قلعه پلنگان " در دهستان ژاور وود واقع شده که در قرون ششم هجری به وسیله حاکم اردلان برای مرکز حکومت ساخته که کتیبه سنگی بزرگ آن بر جای مانده است.

  این کتیبه در جبهه شرقی منطقه اورامانت واقع است که در سال 1347 دکتر " علی اکبر سرافراز" در پژوهشی که در مورد آن انجام داد، کتیبه را متعلق به اواخر هزاره دوم پیش از میلاد ارزیابی کرد. پس از دکتر سرافراز، کار پژوهشی خاصی بر این کتیبه صورت نگرفت تا سرانجام " گرانت فریو " انگلیسی موفق به قرائت آن شد. به گفته رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان کردستان، این کتیبه 47 سطر دارد و به خط میخی و زبان آشوری نوشته شده است.

 سارگون در کتیبه از سرزمین پارسواش، ماد، مانا، مصر و تمام سرزمین هایی که تصرف کرده بود نام می برد. مردم اورامان اوایل بهمن ماه هر سال در روستا جنب و جوش خاصی دارند که نشان از نزدیک شدن زمان مراسمی دارد که صدها سال است مردم منطقه با اعتقاد و حساسیت بسیار سعی در برگزاری آن می کنند. به گفته اهالی روستا 950 سال پیش، پیری صاحب کرامات در این روستا می زیسته که از مقربین حضرت حق بوده و از زمان حیات وی تا بحال هر سال مردم روستا سالگرد ازدواج وی را که آخرین پنجشنبه پیش از پانزدهم بهمن ماه است دقیقاً به همان گونه که اولین بار برگزار سده، جشن می گیرند. چهارشنبه پس از نماز صبح در آن زمان که کودکان روستا در کوچه های بسیار باریک و برف گرفته ده با فریاد " کلاروچنه " به در منازل رفته، سهم خود را از گردو، بیسکویت، و غیره طلب می کنند، مردان آبادی در حال آماده کردن حیواناتی هستند که در طول سال خانواده ها به دلایل خاص نذر کرده اند تا در مراسم قربانی کنند.

در مراسم پیر شالیا وظایف تقسیم بندی شده است و هر خانواده ای برای مثال مسئول نگهداری از احشام نذری و ذبح آنها، خانواده ای مسئول پخت و پز آش نذری و... است.

در خلال انجام مراحل مختلف مراسم که از چهارشنبه تا پنجشنبه به طول می انجامد، در خانه پیر به روی مردم باز است . بعد از پایان مراسم ذکر همگی به مسجد روستا می روند و نماز مغرب را به جماعت می خوانند.

در خانه پیر، درخت اقاقی بزرگی است که در کنار دیوارهای آن سکوهایی برای نشستن ساخته اند و بر ستون های چوبی اتاق نیز تیرهای چوبی موازی تکیه داده شده تا مردم بر آن بنشینند. 

در خانه پیر هر خانواده جای مخصوص خود را دارد و با وجود افزایش جمعیت در این صد سال مساحت خانه هنوز مردم را جا می دهد.هر شخص فقط می تواند در همان جایی بنشیند که 950 سال پیش اجدادش نشسته بودند.

خانه های این روستا با سنگ و اغلب به صورت خشکه و پلکانی ساخته شده است. مردم منطقه معتقدند اورامانت تخت، زمانی شهری بزرگ بوده و مر کزیتی خاص داشته به همین دلیل از آن به عنوان تخت یا مرکز ( حکومت ) ناحیه ای اورامان یاد کرده اند. به غیر از وضعیت خاص روستا از نظر معماری، موقعیت چشمه های پر آب، مراسم خاص و آداب و رسوم، وجود مقبره و مسجد پیر شالیا و به ویژه جمعیت و تعداد سکنه قابل توجه آن نشانگر اهمیت منطقه از زمان ساسانی ست.

از تولیدات هنرهای سنتی مثل گلیم،سجاده،نمد،سبد، گیوه یا كلاش ، به عنوان سوغات این محل می توان نام برد.

 عکس زیر نمایی از طبیعت کوه شاهو است .